Açık rıza; genel olmayan, net ve açık olan belirli bir konuda bilgilendirmeye dayanan ve özgür irade ile açıklanan ilgili kişinin verisinin kullanılacağı rızadır.
Kişisel Verinin Korunumu Kanunu’na göre açık rıza, ilgili kişinin sahip olduğu verinin kullanılmasına ve kişinin özgür iradesi ile ya da karşı taraftan gelen istek üzerine, ilgili kişinin izin vermesidir.
Kişisel veri nedir? Kişisel veri, 6698 sayılı kanun gerekçesinde şu şekilde tanımlanmaktadır; “Bireylerin kimliklerini belirli hale getirmeye elverişli her türlü bilgidir”. Çeşitli kişisel veri bulunmaktadır ve günümüzde bu kişisel veriler birçok yerde iznimiz doğrultusunda isteyerek ya da istemeyerek zorunlulukla kullanılmaktadır.
Açık Rıza Alınmazsa Ne Olur?
Açık rıza alınmadan, kişisel verinin işlenmesi halinde süreç gayrimeşru hale dönüşecektir. Böyle bir durumda; kişisel verisi paylaşılan kişinin şikâyeti ile veri sorumlusuna idari para cezaları gibi çeşitli cezalar uygulanır.
Açık rıza üç koşula bağlıdır ve bunları içermelidir. Aksi takdirde, üç koşulu içermeyen açık rıza kabul görmez. Bunlar;
- Açık rıza, belirli bir konuyu içermeli
- Bilgilendirmeye sahip olmalı
- Açık rıza, özgür irade ile açıklanabilir olmalı
Kişisel verisi işlenecek taraf tarafından alınan açık rızanın, alındığının ispatlanabilmesi önemlidir. Bu çeşitli yollarla olabilmektedir, bunlar;
- Yazılı bir belge
- Ses kaydı
- İnternette log kaydı vb.
Açık rıza metni, açık ve net bir şekilde belli bir konuyu içermelidir. Genel içeriğe sahip, birçok şeyi içeren açık rıza, geçersiz sayılır. Bu sebeple, açık rıza net bir şekilde olmalıdır.
Açık Rıza Nasıl Verilir?
Açık rıza, ilgili şahsın, öncesinde bilgilendirildiği bir konu hakkında şahsın özgür iradesi ile beyanda bulunması durumudur. Peki, açık rıza nasıl alınır?
Bazı uygulamalarda açık rıza şu şekilde verilmektedir:
- Yazılı bir belgenin imzalanması ile
- Cep telefonuna gelen SMS’te ki kod veya bağlantıya tıklama ile
- Bilgisayarda veya telefonda çıkan ifadeleri işaretleme veya seçme ile
- Dijital veya e-imza kullanarak
Açık rıza verecek ilgili kişi, belli şartların olup olmadığına dikkat etmelidir. Bunlar;
- Açık rıza vermeden önce, aydınlatma metninin okunması veya görülmesi
- Aydınlatma metninde, hangi verilerin işleneceğinin belirtilmesi
- Açık rızayı, özgür irade ile verilmesi
Açık rıza belli konularda verilmeli ve işlenmesine izin verilmelidir. Açık rızası alınan kişinin, kişisel verileri sınırsızca kullanılmamalıdır. Eğer bir kişinin, kişisel verileri açık rızası olmadığı doğrultusunda kullanılmışsa, ilgili kişi veri sorumlusu tarafı şikâyet etme hakkına sahiptir. Veri sorumlusu taraf, ciddi cezalara maruz kalır.
Açık rıza, ilgili şahsın verisi kullanılmadan önce alınması gerekmektedir. Veri sorumlusu taraf; ilgili şahsın kişisel verisini kullanmadan önce, ilgili şahsın açık rızasını alması gerekmektedir.
Günümüzde birçok yerde karşımıza çıkan KVKK, kişisel verilerin işlenmesi veya açık rıza ifadeleri gün geçtikçe hayatımızda daha çok yer almaktadır. Kişisel verilerinizin, açık rızanız alınarak işlenmesi ve korunması oldukça önemlidir.
CookieSeal sayesinde web sitenizdeki çerezleri (cookies) sınıflandırarak, kullanıcıların “açık rızası” ile tercihlerini yönetmesini sağlayabilirsiniz. Kişiselleştirilmiş tercih ekranından kullanıcıların vermiş olduğu açık rızaları takip edebilirsiniz.